Klawisze Dostępności
Zasady dostępu do informacji publicznej reguluje ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.).
Ustawa precyzuje konstytucyjny zapis art. 61 o prawie obywateli do informacji o działaniach władz publicznych.
Ustawa nakazuje organom władzy państwowej (i innym podmiotom) udostępniać każdą informację o sprawach publicznych tj. informację publiczną (art.1, ust.1).
Wyjątek stanowią informacje niejawne (art.5, ust.1).
Zgodnie z ustawą prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania takiej informacji, zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych. Na prawo do informacji publicznej składają się uprawnienia do:
- uzyskania informacji publicznej, w tym informacji przetworzonej,
- wglądu do dokumentów urzędowych,
- dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z
powszechnych wyborów.
Prawo to przysługuje każdej osobie (art.2 ust.1). Od osoby występującej o informację publiczną nie wolno żądać uzasadnienia wniosku (art.2 ust.2).
Ogólna zasada udostępniania każdej jawnej informacji o sprawach publicznych jest sprecyzowana w rozdziale 2 ustawy. Wskazano tam wprost jakie informacje podlegają upublicznianiu. Są to m.in. informacje o:
- organach władzy publicznej - w tym o ich statusie prawnym, organizacji,
kompetencjach, majątku, osobach sprawujących w nich funkcje i ich
kompetencjach;
- zasadach funkcjonowania organów władzy publicznej - w tym o sposobach
załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw i kolejności ich załatwiania,
prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach;
- polityce władz - w tym o zamierzeniach, projektach aktów normatywnych,
programach dotyczących realizacji zadań publicznych;
- danych publicznych - w tym dokumenty urzędowe, stanowiska w sprawach
publicznych zajęte przez funkcjonariuszy publicznych, treść wystąpień i ocen
dokonywanych przez organy władzy publicznej, informacja o stanie państwa;
- majątku publicznym.
Na mocy ustawy mają być jawne i dostępne posiedzenia kolegialnych organów władzy pochodzących z wyborów. Ustawa nakazuje sporządzać i udostępniać stenogramy lub protokoły z obrad. Ustawa definiuje ponadto pojęcie dokumentu urzędowego, który podlega upublicznianiu.
Dokumentem urzędowym jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy (art.6, ust.2).
Zgodnie z ustawą udostępnienie informacji publicznych następuje poprzez:
Dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny.
Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub w centralnym repozytorium jest udostępniana na wniosek.
Forma wniosku jest dowolna. Wniosek może być złożony:
Udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie podmiot zobowiązany do jej udostępnienia powiadamia wnioskodawcę o powodach opóźnienia w przekazaniu informacji oraz podaje nowy termin jej udostępnienia. Nowy termin nie może być jednak dłuższy niż 2 miesiące od złożenia wniosku.
Udostępnienie informacji następuje w formie określonej we wniosku.
Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób określony we wniosku podmiot zobowiązany do jej udostępnienia, powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia jej w tej formie i podaje formę w jakiej informacja może być udostępniona. W takim przypadku jeżeli wnioskodawca w ciągu 14 dni od powiadomienia nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w formie wskazanej w powiadomieniu, postępowanie zostaje umorzone.
Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniona w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku.
W przypadku gdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej wpłynie do podmiotu, który nie posiada informacji o którą prosi wnioskodawca, wtedy należy niezwłocznie poinformować wnioskodawcę o braku wnioskowanej informacji.
Odmowa udostępnia informacji publicznej następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Proces udostępniania informacji publicznej podlega kontroli sądowej, którą sprawują sądy administracyjne. Sądową kontrolę w tym zakresie sprawują Wojewódzkie Sądy Administracyjne oraz Najwyższy Sąd Administracyjny w Warszawie w przypadku spraw kasacyjnych.
Oznacza to że każdy, któremu w terminie nie została udostępniona informacja publiczna może wnieść skargę na bezczynność organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Tryb postępowania przez ww. sądami reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo postępowania przed sądami administracyjnymi.
Skargę wnosi się do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu, którego bezczynność jest przedmiotem skargi. Skarga powinna zawierać:
1) wskazanie zaskarżonej czynności,
2) oznaczenie organu, którego bezczynność dotyczy,
3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
Organ przekazuje skargę, akta oraz odpowiedź na skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w terminie 15 dni od dnia jej otrzymania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpatruje skargę w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt.
Odmowa udzielenia informacji może nastąpić jedynie ze względu na jej niejawność (ochrona danych osobowych, prawo do prywatności, tajemnica państwowa, służbowa, skarbowa, statystyczna). Odmowa następuje w formie decyzji administracyjnej. Odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni
(art. 16, ust.2, pkt 1).
Informacje nie udostępnione w serwisie BIP można uzyskać na zasadach określonych w ustawie z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.).
Redakcja strony: Udostępnianie informacji publicznejRejestr zmian
Obsługa i nadzór techniczny: IntraCOM.pl